نقش ياران وفادار
اساسا در تاريخ نهضتهاى الهى هيچ نهضتى بدون ياران وفادار و فداكار جان نگرفته است, انبيا و پيام آوران حق با اين كه مويد از ناحيه خداوند بودند, اما روى ياران مومن حساب مى كردند:
((و كاين من نبى قاتل معه ربيون كثير فما وهنوا لما اصابهم فى سبيل الله و ما ضعفوا و ما استكانوا والله يحب الصابرين;(1) و چه بسيار پيامبرانى كه مردان الهى فراوانى به همراه آنان جنگيدند, آنها هيچ گاه در برابر آنچه در راه خدا به آنها مى رسيد سست نشدند و ناتوان نگرديدند و خداوند استقامت كنندگان را دوست دارد.))

پيامبر بزرگوار اسلام در دوره بعثت على رغم ناملايمات و سختيهاى فراوان و اصرار دوستان بر اعلان جنگ با دشمنان خدا, اجازه نبرد مسلحانه با دشمن را نداد چرا كه جنگ نياز به ((عده)) و ((عده)) دارد و اين در مكه فراهم نبود. با هجرت حضرت به مدينه اين مهم برآورده شد. دوره سخت مكه در حقيقت دوره سازندگى بود. حضرت در اين دوره سربازانى فداكار پروريد; سربازانى كه در جنگهاى پيامبر اكرم(ص) افتخارات فراوانى براى اسلام و مسلمين آفريدند. آن گاه كه اين زمينه ها فراهم شد در سال دوم هجرت اولين آيات قتال صادر شد:(2)

((اذن للذين يقاتلون بانهم ظلموا و ان الله على نصرهم لقدير; به آنان كه جنگ بر آنها تحميل شده اجازه جهاد داده شد چرا كه آنها مورد ستم قرار گرفته اند و البته خداوند بر يارى آنها قادر است.))
امام على(ع) هم سكوت و هم پذيرش حكومت را مستند به ياران مى كند; آن بزرگوار مى فرمايد: سكوت كردم چرا كه ياران وفادار نداشتم, حكومت را پذيرفتم چون تعداد زيادى درخواست آن را داشتند در خطبه 26 نهج البلاغه مى فرمايد:
((... فنظرت فاذا ليس لى معين الا اهل بيتى فضننت بهم عن الموت واغضيت على القذى و شربت على الشجى و صبرت على اخذ الكظم و على امر من طعم العلقم; پس نگاه كردم ديدم براى گرفتن حق خود ياورى ندارم جز خاندانم به مرگ آنها راضى نشدم چشمهاى پر از خاشاك را فرو بستم و با گلويى كه گويا استخوانى در آن گير كرده بود جرعه حوادث را نوشيدم و با اين كه تحمل در برابر گرفتگى راه گلو و نوشيدن جرعه اى كه تلخ تر از حنظل است كار طاقت فرسايى بود شكيبايى كردم.))

و در خطبه سوم نهج البلاغه مى فرمايد:
((...لو لا حضور الحاضر و قيام الحجه بوجود الناصر و ما اخذ الله على العلمإ الا يقاروا على كظه ظالم و لاسغب مظلوم لالقيت حبلها على غاربها...; اگر نه اين بود كه جمعيت بسيارى گردا گردم را گرفته و به ياريم قيام كردند و از اين جهت حجت تمام شد و اگر نبود عهد و مسووليتى كه خداوند از علما و دانشمندان هر جامعه گرفته كه در برابر شكمخوارى ستمگران و گرسنگى ستمديدگان سكوت نكنند من مهار شتر خلافت را رها مى ساختم و از آن صرف نظر مى كردم...))
حضرت امام حسن مجتبى مهم ترين فلسفه صلح خويش را نداشتن يارانى مومن و وفادار و فداكار ذكر مى كند:
((لو وجدت انصارا لقاتلته ليلى و نهارى...;(3) اگر يارانى مى يافتم شب و روزم را در جهاد با معاويه مى گذراندم...))
در دوره حضرت امام صادق(ع) ياران شعارى فراوان بودند ولى ياران وفادار اندك, ساده انديشان مى پنداشتند كه اين ياران شعارى كارسازند, از اين رو به امام صادق(ع) اعتراض مى كردند كه با وجود اين همه ياور چرا نشسته ايد و قيام نمى كنيد؟ امام (ع) در پاسخشان مى فرمود: يارانى كه فدايى باشند اندكند: ((لو كان لى شيعه بعدد هذه الجدإ لما وسعنى القعود;(4) اگر به عدد اين بزغاله ها (هفده عدد) يار مى داشتم قيام مى كردم...))
و در پاسخ ((سهل خراسانى)) كه مشابه اعتراض فوق را داشت فرمود:
((... اما انا لانخرج فى زمان لانجد فيه خمسه معاضدين لنا نحن اعلم بالوقت... ;(5) آگاه باش ما تا زمانى كه پنج يار همراه نيابيم قيام نمى كنيم ما زمان قيام را بهتر مى دانيم...))
و حضرت امام مهدى(عج) نيز به همراه 313 نفر ـ كه در حقيقت فرماندهان لشگر حضرتند ـ قيام مى نمايد و با اين قيام الهى جهان را پر از عدل و داد مى كند.
در بين امامان, تنها امامى كه از ياران خويش رضايت كامل داشته سالار شهيدان ابى عبدالله الحسين(ع) است و اين مدال افتخار آنهاست كه امام حسين(ع) فرمود: ((.. . اما بعد فانى لا اعلم اصحابا اوفى و لاخيرا من اصحابى...; من يارانى باوفاتر و بهتر از ياران خويش سراغ ندارم...))
ياران امام حسين(ع) با فداكارى خويش پيوند با ((آل الله)) خوردند و تا روز قيامت عاشقان و شيفتگان حق در كنار سلام و درود بر سالار شهيدان, سلام بر آنها را دارند كه:
((السلام على الحسين و على على بن الحسين و على اولاد الحسين و على اصحاب الحسين))

بسم الله الرحمن الرحيم

1. امام حسين(ع) در دامن وحي

بنابر قول مشهور امام حسين(ع) در روز عاشورا 57سال داشت، مدت 7سال آن را در دوران حساس كودكي در منزل وحي و در دامن پيامبر(ص) گذرانده بود. پيامبر(ص)، امام حسين(ع) را چون جان شيرين دوست مي داشت و روي سينه خود قرار مي داد و به او حرارت و گرمي مي بخشيد. 

هر موقع حضرت پيامبر(ص)، امام حسين(ع) را مي ديد، حالت سرور و خوشحالي به او دست مي داد، ولي چيزي نمي گذشت كه يك پيك وحي مي آمد پرده آينده را بالا مي زد و صحنه غم انگيز كربلا را به نمايش مي گذاشت[1]؛ پيامبر(ص) فرزند دلبندش را در حال نماز در آغوش و همين كه به ركوع و سجود مي رفت، او را به زمين مي نهاد دوباره به هنگام قيام او را با خود بلند مي نمود. او تازه زبان باز كرده بود كنار جدش ايستاده بود كه همراه او نماز بخواند. امام حسين(ع) در هفتمين بار به زبان آمد و آن را ادا كرد، اين سنت از كودكي حسين(ع) به يادگار مانده است.[2]

پيامبر(ص) در 8سالگي امام حسين(ع) بود كه در بستر آخرين بيماري خويش قرار گرفت. در اين روزهاي بيماري، همه روزه مي خواست حسين(ع) را برايش بياورند. در آخرين روز عمر خود كه تب شديدي پيامبر(ص) را فرا گرفته بود، حسين(ع) ناگهان كنار بستر پيامبر(ص) ديده شد، چون پيامبر(ص) به حال بيهوشي بود حاضران خواستند حسين(ع) را از بالين او دور كنند، ولي او حاضر نشد و خيره خيره جدش را كه در آتش تب مي سوخت نگاه مي كرد، ناگهان چشمانش را گشود و بي اختيار گفت: "حسين مني و انا من حسين" (حسين از من و من از اويم) حسين(ع) خود را در آغوش پيامبر انداخت و پيامبر در حالي كه او را سخت در ميان بازوهاي خود مي فشرد و مي لرزيد باز همان جمله را كه بارها درباره او فرموده بود بازگو كرد "تقتله امتي من بعدي"[3] اين نازنين مرا امت من مي­كشد.

مصيتي كه بعد از رحلت پيامبر(ص) از بابت مادرش به او رسيد دفن مادر بود كه شبانه انجام شد، سن او در اين ايام بيش از 8سال نبود كه گفتار شكوائيه دلخراش پدر را در شب دفن مادر به خاطر سپرد و خطبه فدك را هم كه از مادرش به جا مانده، خواهر همرزمش حضرت زينب كه 6ساله بود در دفتر زمانه به ثبت رساند. [4]

امام حسين(ع) تا 36سالگي در كنار پدر بود و درس آزادگي، شهامت، شجاعت و ... از مكتب پدر آموخت و قسمتي از زندگي خويش را با برادرش امام حسن مجتبي(ع) كه بار سنگين ولايت امت بر دوش برادرش بود در اين مدت همراه و پشتيبان برادرش بود و در سال 50 كه امام مجتبي(ع) به شهادت رسيد مسئوليتها به دوش امام حسين(ع) افتاد.

2. نخستين خطبه امام حسين(ع)

حسين(ع) ايستاد و تكيه بر شمشير خود داد و با صداي بلند فرمود:

شما را به خدا سوگند مي دهم آيا مرا مي شناسيد؟ گفتند: آري تو فرزند پيغمبر خدا و سبط او هستي. گفت: شما را به خدا سوگند مي دهم آيا مرا مي شناسيد كه جد من رسول خداست؟ گفتند: آري به خدا قسم. فرمود: شما را به خدا قسم مي دهم آيا مي دانيد كه پدر من علي بن ابيطالب است؟ گفتند: آري به خدا قسم.   فرمود: شما را به خدا قسم مي دهم آيا مي دانيد كه جده من خديجه بنت خويلد است و او نخستين زني است كه اسلام آورد؟  گفتند: آري به خدا قسم.  گفت: شما را به خدا قسم مي دهم آيا مي دانيد حمزه سيدالشهدا عموي پدر من است؟  گفتند: آري به خدا قسم.   فرمود: شمارا به خدا قسم مي دهم آيا مي دانيد جعفر طيار عموي من است؟ گفتند: آري به خدا قسم.  گفت: شما را به خدا قسم مي دهم آيا ميدانيد كه اين عمامه پيغمبر است كه بر سر من است؟   گفتند: آري به خدا قسم. گفت: شما را به خدا سوگند مي دهم آيا مي دانيد علي(ع) نخستين كسي بود كه اسلام اختيار كرد و او از همه مردم عالم تر و بردبارتر و مولاي هر مرد و زن مسلمان است؟  گفتند: آري به خدا قسم.   فرمود: پس با اين همه امتيازات و خصوصيات، براي چه ريختن خون مرا حلال مي دانيد؟ در صورتي كه پدرم ساقي حوض كوثر است و لواي حمد روز قيامت در دست اوست.   گفتند: ما همه اين مطالب را ميدانيم ولي دست از تو برنمي داريم تا با لب تشنه مرگ را بچشي. [5]

چون امام حسين(ع) اين خطبه را به پايان رسانيد، دختران او و خواهرش زينب آن را شنيدند و گريستند و سيلي به صورت زدند و صداي گريه از آنان برخاست.

امام حسين(ع) برادرش عباس و فرزندش علي را به سوي آنان فرستاد و فرمود: زنها را ساكت كنيد، زيرا به جان خودم قسم پس از اين فراوان خواهند گريست.

نامه عبيدالله بن زياد به عمر بن سعد رسيد. در آن نامه او را تحريض نموده بود كه جنگ را زود شروع كند و به پايان رساند و آن را به تاخير اندازد. در اين هنگام لشكر سوار بر مركب به سوي خيمه هاي حسين(ع) پيش رفتند.

دلنوشته نيست

دست نوشته نيست

  گفته ها و نا گفته هايم نيست

 خط خطي هاي دلم است

 عجب هنريست

 شهادت را مي گويم

از سال 86 روز 25 ذيحجه به عنوان روز خانواده و تكريم بازنشستگان در تقويم رسمي كشور درج شده است.

علت انتخاب اين روز شأن نزول آيه «هل اتي» در سوره الانسان كه راجع به خانواده و استحكام پايه‌هاي آن است، عنوان شده است. سوره هل اتي در روز 25 ذيحجه در شان اهل بيت پيامبر (ص) نازل  شد كه پس از سه روز روزه و انفاق افطار خود، از طرف خداوند اطعام شدند.

اما در شوراي فرهنگ عمومي اتفاق نظر بر اين بود كه روز بازنشستگان با يك روز در تقويم رسمي كشور تلفيق شود كه بهترين روز براي اين منظور روز 25 ذيحجه يعني روز خانواده بود.

در دين مبين اسلام خانواده يكي از مهم‌ترين اركان جامعه محسوب مي‌شود. پايبندي به خانواده و جلوگيري از بي‌بندوباري و همچنين ارتقاء جايگاه و تحكيم بنيان خانواده، از جمله مسائلي است كه به آن شفارش فراوان شده است.

خانواده به عنوان كوچك‌ترين نهاد اجتماعي، آسيب پذيرترين گروه در برابر آسيب‌هاي اجتماعي است به طوري كه اكثر مشكلات و آسيب‌ها ابتدا در خانواده‌ها بروز پيدا مي‌كند و در صورت عدم پيشگيري و برخورد ناصحيح با آنها، به درون جامعه نيز رسوخ مي‌كند و در اين شرايط دشوار ديگر نمي‌توان به راحتي مشكلات و آسيب‌ها را كنترل كرد.

بي شك با انجام فرامين ديني اسلام در مورد خانواده و درنظر گرفتن آنها مي‌توان تا حد زيادي زمينه سلامت خانوادگي و سعادت و جاودانگي را براي خويش فراهم سازيم.

  رسول اكرم صلي الله عليه و آله  در شخصيت بي انتهاي  علي عليه السلام  و كمالات بي نظير و فضايل بي پايانش احاديثي فرموده اند كه به بخشي از آنها اشاره مي نماييم .

حضرت محمد مصطفي صلي الله عليه و آله فرمود:

- اگر تمام باغ ها قلم گردد، همه درياها مركب، همه جن ها حسابگر و انسان ها نويسنده شوند تا همه فضايل و مناقب علي را بشمارند نمي توانند . (1)

- سوگند به آن خدايي كه جان من در دست قدرت اوست، اگر نبود اين كه گروهي از امت من تو را مثل انصاري كه عيسي را به خدايي اشتباه گرفتند، غلو كنند در مورد فضايل و مناقب تو، مطالبي مي گفتم كه تمام مسلمانان خاك زير پاي تو را توتياي چشم خود مي كردند . (2)

- هر كس  دوست دارد مثل من زندگي كند و مثل من بميرد، به ولايت  علي بن ابيطالب  تمسك كند . (3)

- پروردگار عالم به من وحي كرد و مرا مأمور ساخت كه علي عليه السلام را با لقب اميرالمومنين بخوانم و فرمود: تا به حال، كسي را با اين لقب نخوانده ام و آن را به كسي نخواهم داد . (4)

- پيامبراكرم صلوات الله عليه قبل از وفات خويش از آينده خبر داد و فرمود: پيروان حضرت موسي به هفتاد و يك گروه تقسيم شدند؛ همه آنان اهل آتش هستند جز گروهي كه از وصي اش" يوشع " پيروي نمودند و پيروان حضرت مسيح نيز به هفتاد و دو گروه تقسيم گرديدند و همگي گرفتار عذاب اخروي مي گردند، جز آنان كه از جانشين او" شمعون" تبعيت كردند، امت من نيز به هفتاد و سه شعبه تقسيم مي شوند همگي در قهر خدا گرفتار خواهند شد مگر آن گروه راستين كه از وصي و جانشينم علي بن ابيطالب عليه السلام پيروي نمايند . (5)

- هر كس مي خواهد حضرت نوح (ع) را در عزم و اراده اش بنگرد و علم سرشار حضرت ادم (ع)  را درك كند و به جدم  حضرت ابراهيم (ع)  در حلم و بردباري اش نگاه كند و حضرت موسي (ع) را در ذكاوت و هوشياري وحضرت عيسي(ع) را در زهد و بي توجهي به دنيا ببيند، وجود مبارك علي عليه السلام را ببيند . (6)

- من شهرعلم هستم و علي درِ آن است، هر كس مي خواهد وارد آن شود بايد از درش بگذرد . (7)

- علي از حيث قضاوت و داوري نيز در ميان امت من بي نظير است . (8)

- سرلوحه دفتر هر فرد با ايمان محبت و دوستي علي ابن ابيطالب است . (9)

- علي داناترين امت من ، بعد از من است . (10)

پي نوشت ها:

1- محجة البيضاء، ج 4، ص 206.

2- مسند احمد حنبل به نقل شرح ابن ابي الحديد، ج 9، ص 168.

3- شرح ابن ابي الحديد، ج 9، ص 168.

4- بحار الانوار، ج 37، ص 290.

5- وسايل الشيعه، ج 18، ص 31.

6- محجة البيضاء، ج 4، ص 192.

7- كنزالعمال، ج 11، ص 600 .

8- آفتاب ولايت، ص 138.

9- بحارالانوار، ج 39، ص 229.

10- كنز العمال، ج 6، ص 153.

هجدهم ذي الحجه دهم هجري قمري .

نزديك ظهر روز دوشنبه، كاروان بزرگ پيامبر همين كه به منطقه " غدير خم " رسيدند حضرت، مسير حركت خود را به طرف راست جاده و به سمت غدير تغيير داده، فرمودند :

" ايها الناس، اجيبوا داعي الله، و انا رسول الله ."

اي مردم، دعوت كننده خدا را اجابت كنيد كه من پيام آور خدايم .

اين كنايه از آن بود كه هنگام ابلاغ  پيام مهمي فرا رسيده است. لذا فرمان دادند تا منادي ندا كند:

" همه مردم متوقف شوند، آنان كه پيش رفته اند برگردند، و آنان كه پشت سر هستند، خود را سريع تر برسانند. " همچنين دستور دادند، كسي زير درختان كهنسالي كه در آنجا بود نرود و آن مكان براي برپايي جايگاه سخنراني خالي بماند.

پس از اين دستور، همه مركب ها متوقف شد، همه مردم پياده شدند و براي توقف سه روزه خيمه زدند .

از طرف ديگر پيامبر چهار نفر از اصحاب خاص خود يعني مقداد، سلمان، ابوذر و عمار را فرا خوانده و به آنان دستور دادند تا جايگاه سخنراني را در كنار درختان كهنسال آماده سازند . آنان از روانداز شتران و ساير مركب ها كمك گرفته، منبري بلند ساختند و روي آن را با پارچه اي پوشانند( منبر در ميان جمعيت قرار داشت.)

با توجه به كثرت جمعيت،" ربيعه" را كه صداي رسايي داشت، انتخاب كردند تا كلام حضرت را براي افرادي كه دورتر قرار داشتند، تكرار كند.

مقارن ظهر، منادي حضرت رسول اكرم (ص)، نداي نماز جماعت داد، مردم مقابل منبر جمع شدند و با پيامبر نماز جماعت را اقامه نمودند. پس از نماز، پيامبراكرم از منبر غدير بالا رفتند و سپس علي عليه السلام را فرا خواندند تا در سمت راست ايشان بر فراز منبر بايستد و پيامبر نيز در حالي كه دست راستش بر شانه اميرالمومنين قرار داشت، سخنراني تاريخي خود را شروع كردند كه بيش از يك ساعت به طول انجاميد.

حضرت در ابتدا به حمد و ثناي الهي پرداختند و سپس تصريح كردند كه: بايد فرمان مهمي درباره علي بن ابيطالب ابلاغ كنم كه اگر اين پيام را نرسانم رسالت الهي را انجام نداده ام :

" يا ايها الرَسول، بَلـِّغ ما اُنزل اليكَ مِن رَبـِّك وَ ان لَم تـَفعَل، فَما بَلغتَ رسالته."( مائده/67)

پس از بيان جملاتي، پيامبر دست علي عليه السلام را بلند نمود و فرمودند:

" من كنت مولاه فهذا علي مولاه "

و چنين بود كه " غدير"، عيد ولايت نام گرفت .